SBEO - Groot Bijstervelt V1

Mei 2020: woon-zorgproject Groot Bijstervelt wordt opgeleverd.

Zie document SBEO:

Groot Bijstervelt: Eind goed al goed.

Huidige situatie betreffende complex Groot Bijstervelt.

Op 21 maart 2017 heeft een dialoogbespreking plaats gevonden tussen vertegenwoordigers van de Gemeente (Sander van Kollenburg) en Groot Bijstervelt BV (dhr. Cor van Beers) met drie vertegenwoordigers van SBEO.

Het verslag van deze bijeenkomst kunt u inzien middels onderstaande link:

Plantoelichting Groot Bijstervelt

Ontwikkelingen rondom het complex Groot Bijstervelt in chronologische volgorde tot en met 2009

Maart 2005 is in een startconvenant tussen het Woningbedrijf Oirschot, de congregatie van de Montfortanen en Sint Joris zorg- en dienstverlening vastgelegd om, rekening houdend met alle belangen van de convenantpartners, de mogelijkheden voor herontwikkeling van het complex te onderzoeken.

Het was al langer bekend dat de paters Montfortanen op termijn Groot Bijstervelt willen verlaten en het complex willen verkopen aan het Woningbedrijf onder de voorwaarde dat het complex de functie wonen met zorg gaat krijgen.

September 2006 publiceert het Woningbedrijf een haalbaarheidsonderzoek. Daarin staan enkele voorstellen over de bebouwing van het gebied. Men stelt voor om 12 wooneenheden in de weiden van het park te ontwikkelen in de vorm van 4 gebouwen met elk 3 woonheden per paviljoen. Dit plan stuit bij velen op groot verzet. Men is bevreesd voor ernstige aantasting van de landschappelijke waarden van het park en ernstige beschadiging ten gevolge van bouwactiviteiten.

November 2006 heeft de SBEO in een schrijven aan B&W commentaar gegeven op de plannen. We willen geen paviljoens in het park en een kleiner aantal woningen.

December 2006 wordt het raadsvoorstel aanvaard zonder dat er ingegaan is op de opmerkingen van de SBEO. In dezelfde maand dient de SBEO een aanvraag in bij de Rijksdienst voor Archeologie Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) ter verkrijging van Rijksbescherming voor de kapel en het park.

Medio 2007 stuurt de SBEO op aanvraag van de RACM aanvullende informatie op over de kapel.

Eind april 2008 vraagt de RACM naar informatie over het park

Mei 2008 is er een gesprek geweest met de paters Montfortanen, het woningbedrijf en de SBEO. Het Woningbedrijf komt met een aangepast plan om in het park 21 bospaviljoens te bouwen.

Mei 2008 tekenen de Paters en de Gemeente een voorlopige koopovereenkomst.

!6 juni 2008 zendt de Stichting een uitgebreid informatiepakket naar de RACM.

Eind juni 2008 werd door de Stichting besloten om door een extern bureau een inventarisatietoets en waardestelling van het kasteel/kloosterpark te laten uitvoeren. Helaas wilde de gemeente Oirschot de kosten daarvan niet betalen.

20 augustus 2008 is er een gesprek geweest met de wethouder, het woningbedrijf en de SBEO. De gemeente wil snel het plan ter visie leggen. De SBEO dient een alternatief plan in bij de gemeente met een onbebouwd linker gedeelte van het park en met behoud van de zijvleugels van het klooster.

29 augustus deelt de wethouder aan de SBEO mee dat de gemeente het plan van het Woningbedrijf gaat heroverwegen en voor dat onderzoek c.a. 3 maanden nodig heeft.

September 2008 werd er door de SBEO contact opgenomen met ALTERRA, Research Instituut voor de Groene Ruimte van de Universiteit van Wageningen. Zij waren bereid om kosteloos een ontwerpvisie voor het kloosterpark te ontwikkelen.

1 november 2008 kwamen zij met een plan van aanpak.

15 januari 2009 werd de eerste vergadering van de begeleidingscommissie project kloostertuin gehouden.

22 januari 2009 presenteerde de gemeente in een vergadering met de paters, de omwonenden en de Stichting een gewijzigd plan. Voor een groot deel werd tegemoet gekomen aan de bezwaren van de Stichting. Er komen namelijk geen paviljoens in het park, maar men wil wel de beide zijvleugels afbreken. Dit stuit op grote bezwaren van de SBEO en de omwonenden omdat men vindt dat de vleugels een essentieel onderdeel zijn van het klooster.

10 februari 2009 heeft de Stichting zijn bezwaren nog eens uiteen gezet in een brief aan B&W.

12 februari 2009 heeft de Stichting bij de RACM rijksbescherming voor de oost-en westvleugel aangevraagd.

4 september 2009 heeft de student Luc Joosten van de wetenschapswinkel van de universiteit van Wageningen 2 wetenschapswinkelrapporten aangeboden aan de voorzitter Frans Adriaanse van de SBEO, burgemeester R. Severijns en wethouder J. Kerkhof van de gemeente Oirschot en aan overste W.Logister van de Montfortanen.

Het ene rapport beschrijft de Cultuurhistorische analyse en waardering - Groot-Bijsterveld te Oirschot

Het andere rapport beschrijft het Herontwerp - Groot-Bijsterveld te Oirschot

25 september 2009 verklaart de directeur G. Glezer van het Woningbedrijf Oirschot in een artikel in het Eindhovens Dagblad dat de gemeente het kloostercomplex definitief wil aankopen ondanks het feit dat er nog geen plan op tafel ligt.

6 november heeft in het klooster Groot Bijstervelt van de Montfortanen in Oirschot de officiële overdracht aan de gemeente Oirschot plaatsgevonden van dit klooster door het ondertekenen van de koopakte door burgemeester R. Severijns en overste W. Logister onder het toeziend oog van notaris A. Marks en wethhouder J. Kerkhof.

Wij blijven u op de hoogte houden van de verdere ontwikkelingen.

Geschiedenis van Groot Bijstervelt

Groot Bijstervelt, het huidige kasteel van de paters Montfortanen in Oirschot heeft een lange geschiedenis achter zich. “Bijsterveld” of “biesterveld” betekent letterlijk: verwilderd, onvruchtbaar stuk land; symbolisch: het toppunt van ellende. De benamingen Bijsterveld en Bijstervelt werden en worden door elkaar gebruikt.

1.Geschiedenis kasteel Groot Bijstervelt

Oirschot is een oude heerlijkheid, waarvan de heren van Oirschot de rechten deelden met de Hertog van Brabant. Al in de 14^e eeuw was die verdeling een feit.

De oudste bekende optekening van Bijsterveld te Oirschot is uit 1312. Aleydis, dochter van wijlen Henricus van Audenhove houdt het goed van Bijsterveld.

In Oirschot hebben 2 kastelen gestaan : kasteel Ten Bergh in Spoordonk en kasteel Oud-Bijsterveld in de Notel waarover Philips baron van Leefdael in 1645 in zijn beschrijving der Meierij van s`Hertogenbosch reeds over rapporteerde.

In 1753 tekende Hordijk onderstaande afbeeldingen van de voor- en van de achterkant.

In 1758 werd “Groot Biesterveld” van graaf Ferdinand van Merode verkocht aan Lodewijk Jan Baptist Sweerts de Landas, heer van Oirschot en Best.

In 1775 is het voormalig oud adellijk slot vervangen door een nieuw kasteel Oud-Bijsterveld op dezelfde plaats. De ingemetselde steen heeft als tekst: “ Dit Huys en Plaats van Outs Genaamt Groot Bystervelt, is Gebouwt en aangelegt door den Hoog Wel Geboren Heer en Vrouwe Van Oirschot en Door Hun Hoog Welgebooren Zoon Jacob Dirk Baron Sweerts De Landas. Den eerstensteen Gelegt Den 23 Maart 1772”

Tot 1831 is het kasteel in de familie Sweerts de Landas gebleven en verkocht aan John Turing Ferrier, rentenier uit Rotterdam. In 1856 werd het landgoed Oud-Bijsterveld weer verkocht; omvattend o.a. herenhuis, koetshuis, stalling, wagenhuis, tuinmanswoning, schuur, lanen en dreven met geboomte, bossen, Engelse plantsoenen, waterpartijen, boomgaarden, moes-, en broeituinen en wei- en bouwlanden.

Het park werd als volgt omschreven:

“Van het gemelde Voorplein wandelt men ter weerszijden in de Hofstede, welke allerwegen smaakvol is aangelegd, met uitmuntend en wèlgekozen waterpartijen doorsneden, omgeven door hoogten en laagten, met alle mogelijke soorten van houtgewas beplant. Voorts lanen en wandelingen, bezet met Beuken, Berken, Eiken, Canada`s, Sparren, Dennen, Larix, enz.; hieronder munten uit ZEVENTIG stuks Beukenbomen, waaronder er zijn van buitengewonen zwaarte. Vervolgens bosschen van Eiken hakhout. Wijders boomgaarden met exquise Vruchtboomen, en door bloemhout omsloten. Zijwaarts de Hofstede doorwandelende, komt men in de vruchtbare moes- en broeituinen, waarin vele beddingen, aardkistingen met daarin geplaatste lessenaars, enverder al datgeen wat tot een welingerigten Moestuin behoort, omsloten in deszelfs hagen en schuttingen, eindigende deze Moes- en Broeituinen bij de Oprijlaan.

In 1868 kwam er een nieuwe eigenaar, Johannes Nicolaas Gottfried Söhngen die er de Franse school vestigde, een kostschool voor jongens uit de gegoede families, die later naar de universiteit zouden gaan. Deze school was reeds vanaf 1770 gevestigd in de kom van Oirschot. Onder deze eigenaar werd de gracht verlegd en gedeeltelijk gedempt.

De Franse school heeft er slechts 14 jaar van gebruik gemaakt

Groot Bijstervelt werd opnieuw verkocht aan John Turing von Ferrier, waarschijnlijk een zoon van de vroegere eigenaar uit 1831.

Het goed had toen ongeveer de omvang die het nu nog heeft, ongeveer 5ha.

Na de dood van John Turing von Ferrier werd diens dochter eigenaar, die het in 1903 verkocht aan de missionarissen “Fils de Marie” uit Schimmert en werd het een klooster voor de paters Montfortanen nadat deze uit Frankrijk waren gevlucht.

2. Klooster Montfortanen Oirschot.

Bij de overname had het kasteel nog aan beide zijden een bijgebouw, het voormalig koetshuis en de paardenstalling (zie onderstaande afbeelding). Het rechter gebouw werd door de Montfortanen in gebruik genomen als kapel, maar brandde in 1907 af.

In 1908 werd de oostelijke zijvleugel aan het kasteel aangebouwd.

In 1910 bouwde men aan de westzijde een nieuwe kapel. Architect was W. Th. van Aalst (zie onderstaande afbeelding).

Rond 1930 ontstond de westelijke zijvleugel. De Stichting heeft in het gemeentearchief nog een bouwtekening hiervan kunnen vinden (zie onderstaande afbeelding).

In 1957 werd het complex verder uitgebreid met een nieuwe vleugel aan de oostzijde (zie onderstaande afbeelding).

Aanvullende informatie kunt u verkrijgen door op een van de onderstaande titels te klikken: